Aparat paznokciowy zbudowany jest z części rozrodczej, czyli macierz i łożysko; płytki paznokciowej i tkanek miękkich otaczających płytkę, czyli wały okołopaznokciowe.
Kluczową rolą paznokci jest ochrona oraz stabilizacja opuszki palca. Usprawniają też funkcję chwytną dłoni. Istotna też jest funkcja estetyczna, stąd też wszelkie zaburzenia w zakresie koloru, kształtu i struktury płytki są niechętnie akceptowane.
Wrodzone zaburzenia paznokci
Zaburzenia dziedziczne ukazują się zazwyczaj tuż po narodzinach, lub we wczesnym dzieciństwie.
Zmiany nie niosą za sobą żadnego zagrożenia, jedynie jest to defekt estetyczny.
Wyróżniamy następujące zaburzenia wrodzone płytki paznokciowej:
– paznokcie rakietowate, są wynikiem zaburzenia paliczka dystalnego. Paznokieć przyjmuję kształt prostokątny, na skutek skrócenia i poszerzenia paliczka. Zazwyczaj dotyczy paznokci dłoni.
paznokieć podzielony, inaczej motylkowaty. Jest to rozszczep płytki od oskórka. Następuję zanik obłączka.
– paronychia wrodzona, charakteryzuje się pogrubieniem płytki oraz występowaniem hiperkeratozy, czyli nadmiernego rogowacenia. Wyróżnia się kilka typów paronychii: typ I Jadassohna-Lewandowskiego i typ II Jacksona-Lawlera. W typie I bardziej wyrażona jest keratodermia, częste współistnienie rogowacenia mieszkowego oraz hiperkeratozę okolic kolan i łokci. Schorzenie to bardziej dotyczy paznokci dłoni niż stóp.
– zespół paznokciowo-rzepkowy, dotyczy wszystkich paznkoci. Występuje pobruzdowanie, rozszczepienie, niedorozwinięcie, szortstkość w skrajnych przypadkach nawet brak płytki.
Zaburzenia nabyte płytki
Zaburzenia nabyte występują w większości przypadków, najczęściej spotykane to:
– wrastanie paznokci, spowodowane źle dopasowanym obuwiem, urazami, czy zwyczajnie źle obciętymi paznokciami.
– leukonychia, czyli bielactwo paznokci wynikające z urazu. Mogą mieć kształt plamek, pasków, lub zajmować całą powierzchnię płytki.
– onycholiza, czyli oddzielenie się płytki paznokcia od łożyska. Spowodowane urazem mechanicznym, czy zbyt długim paznokciem.
– podłużne wyżłobienia na płytce paznokciowej, wynika z suchości paznokcia, niedożywienia, braków witaminowych, ale też przyczyną może być powtarzający się uraz.
– szponowatość paznokcia, spowodowana jest zaburzeniem ukrwienia paznokci.
– szorstkość paznokci, współistnieje z łuszczycą, atopowym zapaleniem skóry i łysieniem plackowatym.
– paznokcie pincetowate, do tej pory przyczyna nie została poznana.
– żółte paznokcie, może być spowodowane zastosowaniem ciemnego lakieru bez bazy, palenie tytoniu, detergenty.
– zespół żółtych paznokci, wynika z przewlekłej choroby płuc.
